Kerncijfers voor Q3 2021: Voorzichtig optimisme

De continuïteit van de organisatie

Het derde kwartaal van 2021 was een goed kwartaal voor Oikocredit. Ondanks het vertrek van Thos Gieskes, Managing Director van Oikocredit International, en Petra Lens, Directeur Human Resources en Change, gedurende het kwartaal, zorgden interim management afspraken voor continuïteit binnen het bestuur. Interim-directeur Mirjam 't Lam, interim-directeur Human Resources and Change Wilma Straatman en andere personeels- en bestuursleden waren verheugd over de positieve ontwikkelingen van de activiteiten van de coöperatie op verschillende gebieden. 

De prioriteit voor dit kwartaal was het onderhouden van nauwe contacten met het personeel en andere belanghebbenden. Ook moest de portefeuille ontwikkelingsfinanciering weer worden opgebouwd na de inkrimping en het verlies als gevolg van de Covid-19-pandemie in 2020. Daarnaast werkt Oikocredit International aan een nieuw model voor het aantrekken van kapitaal.

Ontwikkelingen in de portefeuille

Nu de wereldeconomie zich aan het herstellen is van de ergste effecten van het coronavirus, verbeterde dit kwartaal ook de economie van onze focuslanden in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Hierdoor was er in het derde kwartaal een stijgende vraag naar leningen en dit heeft geleid tot een netto groei van onze investeringsportefeuille met 4,8% van € 835,5 miljoen naar € 875,8 miljoen. Het aantal goedgekeurde leningen keerde terug naar het niveau van voor de pandemie en de uitbetalingen waren in lijn met de verwachtingen. Voor een aantal partners bleven de gevolgen van Covid-19 merkbaar. De PAR 90 (het percentage leningen met meer dan 90 dagen betalingsachterstand) verslechterde marginaal van 5,9% naar 6,1%, voornamelijk doordat sommige grotere partners achterstallige betalingen hadden. Een overgrote meerderheid van de partners is wel voldoende hersteld om de terugbetalingen te hervatten. In het derde kwartaal waren er slechts 12 partners met betalingsuitstel, wat neerkomt op € 18,6 miljoen (tegenover € 64,9 miljoen) van de totale kredietportefeuille.

Hoewel de omvang van de aandelenportefeuille stabiel bleef, werden in het derde kwartaal twee nieuwe investeringen goedgekeurd (tot op heden: acht investeringen) en werd één verkoop afgerond. Eerder in het jaar vond een afschrijving plaats op het eigen vermogen van een partner in hernieuwbare energie. Het aantal partners bleef onveranderd op 527 (Q2: 529). De kredietverlening in harde valuta, waaronder US-dollar, nam licht toe, vooral in Afrika en Latijns-Amerika, waar het totale uitstaande kapitaal eveneens toenam. Azië en India bleven stabiel. De voorzieningen voor verliezen op leningen, die de aflossingen en rentebetalingen en de waardevermindering van het eigen vermogen dekken, zijn gedaald van 11,2% tot 10,5% van de ontwikkelingsfinanciering, deels als gevolg van de groei van de portefeuille.

Het totale kapitaal steeg van 1.122,5 miljoen euro tot 1.125,4 miljoen euro, als gevolg van een netto-instroom van 2,9 miljoen euro in het kwartaal en een totale stijging van 21,4 miljoen euro sinds het begin van het jaar. Wij zijn onze beleggers meer dan ooit dankbaar voor hun loyaliteit. De inkomensgroei samen met de gehandhaafde kostenbeheersing leverden een nettoresultaat op van € 14,8 miljoen. Dit is een welkome stijging ten opzichte van het tweede kwartaal. Dit cijfer is inclusief de eenmalige vrijval van voorzieningen in het eerste kwartaal van € 9,5 miljoen. Daarnaast veroorzaakte een stijgende rente een negatieve ontwikkeling in de portefeuille termijnbeleggingen (obligaties). Dit zorgde voor een waardedaling van € 3,3 miljoen. In het derde kwartaal steeg de intrinsieke waarde per aandeel naar € 213,87. Dit is dicht bij het niveau van voor Covid-19. Doordat de uitbetalingen weer groeiden, daalde ook de nettoliquiditeit van 33,4% naar 31,2%. 

Andere positieve ontwikkelingen

Op het gebied van kredietverlening geeft de toename van de vraag naar krediet aan dat Oikocredit-partners leren leven met en plannen maken voor de gevolgen van de pandemie. Zeer weinig partners hebben nog behoefte aan onze steun voor specifieke Covid-19-maatregelen en er zijn geen nieuwe verzoeken om financiële bijstand ingediend bij het door de Oikocredit International Support Foundation (ISUP) opgerichte solidariteitsfonds voor het coronavirus, hoewel het fonds open blijft. Het nieuwe programma "Innovatie in antwoord op Covid-19" van ISUP, dat een jaar geleden van start is gegaan, ondersteunt nu verschillende projecten voor capaciteitsopbouw bij huidige en voormalige partners om Covid-19-problemen aan te pakken.

Het belangrijkste is dat we de capaciteitsopbouw voor partners hebben hervat met sessies ter plaatse en persoonlijke ontmoetingen, deels ter vervanging van de online-ondersteuning waartoe we op het hoogtepunt van de pandemie in 2020-2021 beperkt waren. In het derde kwartaal hebben wij de gegevensverzamelingsfase voor ons klantperceptieonderzoek afgerond (meer hierover op blz. 11 van ons Impact Report). Wij zijn nu bezig met het verzamelen en evalueren van de resultaten van de enquête, die inzicht zullen geven in de wijze waarop de klanten zijn getroffen door en zijn omgegaan met de Covid-19-pandemie, en ook met andere veranderingen waarmee zij de afgelopen 12 maanden te maken hebben gehad.

Hoogtepunten van onze steun aan de capaciteitsopbouw van partners in het derde kwartaal waren: de samenwerking met 11 koffiepartners in Latijns-Amerika op het gebied van strategieën voor prijsrisicobeheer en het veiligstellen van financiering voor de uitbreiding van dit programma naar Afrika in het vierde kwartaal; de productie van zes video's over financiële educatie in Cambodja; hulp aan nog eens 800 kleine boeren om thee te planten in Rwanda; en steun aan een financiële partner om 15.000 nieuwe kleine boeren in staat te stellen om verzekeringen tegen slechte weersomstandigheden af te sluiten.

Ook hebben wij een nieuwe leninggarantieovereenkomst gesloten met het Afrikaanse garantiefonds voor kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's), waardoor wij meer leningen kunnen verstrekken aan onze Afrikaanse partners met een hoger risico. De overeenkomst omvat een subsidie om de activiteiten van Oikocredit op het gebied van kredietverlening aan KMO's te versterken. Oikocredit profiteert ook van het India Covid Response Program for Agriculture Transition-leninggarantieprogramma waaraan onze Indiase dochteronderneming Maanaveeya deelneemt om de economische gevolgen van de pandemie voor kleine boeren in India aan te pakken.

Vooruitzichten

De vooruitzichten voor de sociale investeringen van Oikocredit blijven positief. Maar de gevolgen van Covid-19 maken het voorspellen van de toekomst een constante uitdaging. De ongelijke en beperkte toegang tot Covid-19-vaccins in lage-inkomenslanden is een belangrijk punt waar Oikocredit rekening mee moet houden. Dit kan namelijk zorgen voor nieuwe golven van het coronavirus. Als regeringen in landen met een hoog inkomen ook weer beperkingen gaan invoeren op het gebied van sociale mobiliteit, is een nieuwe wereldwijde economische vertraging mogelijk. Kijkend naar de leningen en equity-investeringen aan zowel huidige als potentiële partners, is Oikocredit vol vertrouwen dat het de portefeuille kan blijven heropbouwen. Oikocredit blijft ontwikkelingen in de sector nauwkeurig in de gaten houden, waaronder de mogelijke stijging van de rente en de impact daarvan op Oikocredits investeringen. Het bewaken van de kwaliteit van Oikocredits portefeuille is en blijft prioriteit.

Mirjam ’t Lam is met ingang van 1 december 2021 aangesteld als nieuwe algemeen directeur van Oikocredit. Mirjam trad in november 2020 in dienst bij Oikocredit als Director of Finance & Risk. Naast deze rol is Mirjam sinds augustus 2021 de interim-directeur van Oikocredit. Als algemeen directeur zal Mirjam strategische begeleiding bieden en samen met de raad van bestuur de activiteiten van de coöperatie leiden ter ondersteuning van de missie van Oikocredit om de kwaliteit van leven van mensen met een laag inkomen te verbeteren door verantwoord te investeren.