Blog: De springende olifant : Wat India's digitale revolutie betekent voor Oikocredit en haar partners

Er is een digitale revolutie gaande in India en die verandert de manier waarop Oikocredit en haar partners gemeenschappen met een laag inkomen van dienst zijn. Deze verandering werd duidelijk voor een groep van 15 vrijwilligers en medewerkers van Oikocredits ondersteunende verenigingen tijdens een studiereis van een week in december 2023.

Tijdens studiereizen ervaren de deelnemers uit eerste hand hoe de financiering van Oikocredit een verschil maakt in het leven van mensen met een laag inkomen. Na hun terugkeer delen de deelnemers hun inzichten met andere leden van hun ondersteunende vereniging en gebruiken ze hun ervaring om het werk van Oikocredit te promoten.

Ulrike Haug, verantwoordelijk voor wereldwijd leren en beleidswerk bij Oikocredit Internationaal, vergezelde de groep. In deze blog deelt ze wat ze het meest memorabel vond: De snelheid en reikwijdte waarmee India een digitale toekomst omarmt.

Contant geld is niet meer relevant

Het is dag twee van ons bezoek aan Bengaluru (voorheen Bangalore) en onze collega's van de ondersteunende vereniging hebben net een interview met Hardika Shah achter de rug. Zij is de CEO en oprichter van Oikocredits partner Kinara Capital, een financiële instelling die leningen verstrekt aan kleine en middelgrote ondernemingen.

Voordat we op pad gaan om een aantal klanten van Kinara te bezoeken, willen we eerst de verse kokosnoten proeven die vanaf een klein karretje net buiten het kantoor worden verkocht. Zoals we de afgelopen dagen hebben geleerd, heeft het geen zin om de verkoper met cash te betalen. De meeste betalingen worden nu digitaal gedaan. Een Kinara-medewerker scant een QR-code op zijn telefoon, voert het bedrag in en bevestigt het met een klik. Een audiobevestiging vertelt de verkoper dat de transactie geslaagd is.

QR-codes zijn alomtegenwoordig in India. Elke straatverkoper, winkel op de hoek of klein bedrijf heeft er een. We zien ook een QR code in het kantoor van onze volgende interviewpartner, Kinara eindklant Rukmini R. Ze runt een klein bedrijfje dat kartonnen borden produceert die ze verkoopt aan verschillende distributeurs. Zij betalen haar ter plekke digitaal door een QR-code te scannen en het bedrag wordt direct overgemaakt naar haar bankrekening. Bekijk deze video voor meer informatie over Rukmini.

Het voelt alsof mijn vorige bezoeken aan India, de laatste slechts vijf jaar geleden, bezoeken aan een ander land waren. De Indiase economie wordt wel een 'traag voortschrijdende olifant' genoemd, maar deze olifant weet wel hoe hij moet springen.

De digitale revolutie in India verandert niet alleen de manier waarop mensen betalen en bankieren, maar ook hoe ze toegang krijgen tot overheidsdiensten of deze ontvangen en hoe ze zaken doen.

Deze transformatie heeft een grote impact op de partners van Oikocredit. Ze kunnen hun klanten sneller van dienst zijn en met betere inzichten die hun risico's verkleinen.

Mobiele telefoons, digitale ID's en bankrekeningen voor bijna iedereen

De hele natie lijkt digitaal te zijn geworden: 1,2 miljard van de 1,4 miljard inwoners hebben nu een betaalbare mobiele telefoon met internettoegang tegen lage tarieven. Toch betekent dit niet noodzakelijk dat alle telefoonbezitters er evenveel gebruik van kunnen maken, (digitale) geletterdheid is nog steeds een probleem. Een derde van de vrouwen met een mobiele telefoon kan bijvoorbeeld geen tekstberichten lezen.

Betalingen worden grotendeels gedaan via mobiele telefoons, met behulp van de Unified Payments Interface (UPI). Deze in 2016 gelanceerde instant-betalingsinterface maakt het mogelijk om zonder kosten in realtime overschrijvingen te doen tussen bankrekeningen.

Tien jaar geleden had bijna de helft van de bevolking geen toegang tot formele bankdiensten, vaak omdat ze zich de minimale storting niet konden veroorloven die vroeger vereist was voor het openen van een bankrekening. In 2014 lanceerde de Indiase overheid het Jan Dhan bankrekeningprogramma, dat sindsdien aan meer dan een half miljard mensen gratis bankrekeningen zonder saldo heeft verschaft.

Dankzij een bankrekening kunnen mensen met een laag inkomen ook overheidssubsidies op hun rekening ontvangen. Vroeger werden deze betalingen contant gedaan en naar verluidt verdween een deel van het geld vaak voordat het de begunstigde bereikte.

Het derde element van India's digitale revolutie is Aadhaar, een uniek identificatiesysteem op basis van biometrische gegevens en foto's. Voor de introductie in 2009 was het een uniek systeem. Voor de introductie in 2009 had naar schatting één op de twee Indiërs geen nationaal geaccepteerde identiteitskaart. Sindsdien zijn er bijna 1,4 miljard Aadhaar-identiteitskaarten uitgedeeld. De kaarten kunnen ook worden gekoppeld aan een smartphone, waardoor een digitale identiteit wordt gecreëerd. Met een Aadhaar-identiteit is het openen van een bankrekening of toegang tot digitale diensten veel gemakkelijker en sneller geworden.

"De JAM drie-eenheid - Jan Dhan, Aadhaar, Mobiel - heeft het tempo van digitale financiële inclusie in India aanzienlijk versneld," zegt Anil Gupta van het adviesbureau Microsave. In een inleidende sessie aan het begin van de studiereis legde hij ons het concept van de 'India Stack' uit. Deze bestaat uit verschillende lagen van digitale infrastructuurcomponenten. Verschillende overheidsinstellingen bieden open-source application programming interfaces of API's aan. Deze kunnen worden gebruikt om softwareoplossingen te ontwikkelen die toegang hebben tot ID's en andere gegevens. Het doel: Het bevorderen van diensten zonder contant geld, zonder papier en zonder fysieke aanwezigheid met de bedoeling om financiële en sociale inclusie te bevorderen.

Een echte ommekeer voor financiële inclusie en voor onze partners

Hardika Shah legt uit hoe de India Stack de werkwijze van Kinara Capital heeft veranderd: "Tegenwoordig is het aanvraagproces voor een lening volledig gedigitaliseerd en duurt het slechts 24 uur. Vóór India Stack waren er verschillende mensen betrokken bij verschillende handmatige stappen en onderlinge controles. Het kostte ons 10 dagen om een leningaanvraag te verwerken."

Potentiële klanten geven Kinara nu toegang tot hun digitale gegevens, wat de identiteits- en kredietbureaucontroles automatiseert en versnelt. Doordat Kinara toestemming heeft om belastingaangiften in te zien, kan het de inkomsten van een bedrijf beter inschatten en inzicht krijgen in de capaciteit van het bedrijf om leningen af te sluiten.

"Waar we geen toegevingen op hebben gedaan is het bezoek ter plaatse," zegt Hardika. "Onze kredietmedewerkers bezoeken elke potentiële klant voor een grondig gesprek en om gegevens zoals cashflow te verifiëren en hun activiteiten te vergelijken met onze uitsluitingslijsten. Vervolgens drukken we op " indienen" en dan worden de beslissingsmodellen uitgevoerd om de risico's te berekenen. Als deze aanvaardbaar zijn, wordt de leningbeslissing genomen en wordt het voorstel naar de klant gestuurd."

Veldwerker bij een MFI: Je hebt alleen een smartphone nodig

Hoe digitale ontwikkelingen het werk van de microfinancieringspartners van Oikocredit hebben veranderd, wordt ook duidelijk als we de volgende dag Initiatives for Development Foundation Financial Services (IDFFS) bezoeken. De MFI (microfinancieringsinstelling) biedt leningen en verzekeringsproducten aan vrouwen, voornamelijk via groepen. We ontmoeten zo'n groep in het plattelandsgebied Tumkur, een paar uur rijden ten noorden van Bengaluru.

We leren van veldwerker Bhagyas hoe technologie haar helpt bij het beheren van de relaties met haar 430 klanten, die zijn georganiseerd in groepen in 10 verschillende dorpen. Ze bezoekt elke groep één keer per maand om de terugbetalingen van de leningen te innen. Via de app van het bedrijf heeft ze toegang tot het dossier van elke vrouw en kan ze de terugbetalingen van die dag registreren. De vrouwen krijgen dan een geprint ontvangstbewijs.

De kleine printer heeft ook een vingerafdrukscanner die wordt gebruikt bij de registratie van nieuwe klanten, waardoor de identiteitscontrole via het Aadhaar-systeem snel en eenvoudig verloopt. Het is indrukwekkend om te zien hoe technologie wordt gebruikt om klanten aan te melden, hun digitale dossier aan te maken en terugbetalingen te beheren, allemaal vanaf de smartphone van de veldwerker.

V.N. Salimath, oprichter van IDFFS, legt uit: "Het India Stack-systeem heeft veel geholpen. Voorheen kostte het ons 15-20 dagen voor de controles en het aanvraagproces, nu nog maar zes. De vrouwen krijgen het geld twee dagen na de goedkeuring van ons filiaal. Ik verwacht dat over een paar jaar de meeste van onze klanten hun leningen digitaal zullen terugbetalen."

India's digitale revolutie: wie heeft er voordeel bij?

Tijdens deze week hebben we geleerd hoe digitale oplossingen onze partners in staat stellen om hun klanten betere en snellere diensten te verlenen. Volgens consultant Anil Gupta heeft de overheid er ook baat bij, ook al heeft ze veel moeten investeren in de initiatieven en biedt ze veel digitale diensten gratis aan.

"Door de informele economie te formaliseren, zullen de overheidsinkomsten uit belastingen toenemen. Bovendien zullen de kosten die gepaard gaan met een op contant geld gebaseerde economie ook afnemen, zoals het drukken van roepiebiljetten" zegt hij. Zoals we hebben geleerd, verlaagt het direct uitbetalen van overheidsuitkeringen op bankrekeningen ook de kosten.

We begrijpen dat er wettelijke grenzen zijn aan het gebruik van digitale ID's en dat mensen toestemming moeten geven aan bedrijven om toegang te krijgen tot hun gegevens. Toch vragen we ons in onze groep af welke risico's er verbonden zijn aan het verzamelen van enorme hoeveelheden gegevens door overheidsinstanties en bedrijven.

We stellen deze vraag tijdens de laatste dag van de studiereis, wanneer we opnieuw collega's ontmoeten die andere partners in Pune en Hyderabad hebben bezocht.

Mohua Mukherjee, voorzitter van Oikocredits Indiase dochteronderneming Maanaveeya, geeft wat context: "Als je het mensen vraagt, zullen ze je waarschijnlijk vertellen dat ze privacykwesties niet erg vinden. Voor hen zijn de voordelen veel groter dan de risico's."

Wat mij betreft ben ik benieuwd hoe het digitale landschap zich zal ontwikkelen en India zal blijven transformeren - en hoe andere landen daarvan kunnen leren. Ik hoop dat ik dit fascinerende land nog eens kan bezoeken om de toekomstige veranderingen te zien.

Ulrike Haug

Bronnen / Verder lezen:

• Gesprekken met medewerkers en partners van Oikocredit in India
• The India Stack: opening the digital marketplace to the masses (ft.com)
• Jan Dhan Yojana revolutionised financial inclusion in India: The Hindu
• Indien: Land im Aufbruch - brand eins online
• India is a ‘slow trundling elephant’ but a viable alternative to China: (cnbc.com)
• The India Stack is Revolutionizing Access to Finance - IMF F&D