Vleugels geven aan dromen

Het was de volgende stap in een groot succesverhaal en een constructief partnerschap tussen Oikocredit en Fusion, een traject dat in 2010 begon.

Fusion is nu actief in 18 Indiase staten en richt zich op het platteland en semi-stedelijke gebieden, waar 92% van de klanten zich bevindt. Bijna alle klanten zijn vrouwen. Fusion is momenteel de op één na grootste microfinancieringsinstelling (MFI) in India in termen van bruto kredietportefeuille. Sinds 2015 is het klantenbestand van Fusion gegroeid van 200.000 naar 2,9 miljoen.

Er zijn meer dan 95 microfinancieringsbedrijven in India, maar de meeste hebben een kleine regionale focus. Volgens onderzoeks- en ratingbureau Crisil wordt verwacht dat de microfinancieringssector tussen 2022 en 2025 jaarlijks met 18-20% zal groeien. De sector wordt gereguleerd door de Reserve Bank of India (RBI), die strenge richtlijnen en een duidelijk toezichtkader heeft vastgesteld. Ook zelfregulerende organisaties zoals het Microfinance Institutions Network en Sa-Dhan ondersteunen de groei van de sector.

In juni 2022 bedroeg de totale kredietportefeuille voor microfinanciering in India volgens de RBI 2,93 biljoen INR.

Banken zijn goed voor 38%, gevolgd door niet-bancaire financiële ondernemingen (NBFC's) en microfinancieringsinstellingen met 35%. Kleinere financieringsbanken, andere NBFC's en andere entiteiten hebben samen een aandeel van 27%.

Los daarvan zijn de Indiase plattelandsgebieden goed voor ongeveer 47% van het Indiase BBP. Deze gebieden zijn echter slechts goed voor 9% van de totale kredietverlening en 11% van de totale deposito's (per maart 2022, volgens gegevens van Fusion). Het enorme verschil in het aandeel van de plattelandsgebieden in het BBP van India en de bancaire krediet- en depositodiensten in vergelijking met de stedelijke gebieden wijst op de extreem lage dekking van de banksector in plattelandsgebieden. De MFI-partners van Oikocredit (Annapurna, RGVN en tot vorig jaar Fusion) richten zich op het platteland van India.

Oikocredit verkocht haar aandelen in Fusion tijdens de beursgang van vorig jaar. Fusion heeft nu extra kapitaal beschikbaar om haar doelen te bereiken, terwijl Oikocredit door de exit de middelen kan gebruiken om andere partners te ondersteunen.

We spraken met Anirudh Sarda, Equity Manager voor Azië bij Oikocredit Internationaal, voor een nadere blik op Fusion, haar eindklanten en de microfinancieringssituatie in India in het algemeen. Anirudh werkt sinds 2017 bij Oikocredit en is gevestigd in Hyderabad, India. Hij is verantwoordelijk voor het beheer van de Aziatische equity investment portfolio (aandelenbeleggingsportefeuille) en leidt het regionale equity-team bij de realisatie van nieuwe investeringen en het toevoegen van meerwaarde aan voor partners, voor het bereiken van duurzame impact en succesvolle exits.

Waarom koos Oikocredit in de eerste plaats voor een partnerschap met Fusion?

De samenwerking met Fusion is een mooi voorbeeld van de goede samenwerking tussen Oikocredits aandelen- en kredietafdelingen.

Oikocredits samenwerking met Fusion dateert van 2010 toen Maanaveeya, onze Indiase dochteronderneming, een lening verstrekte aan Fusion na een evaluatie van een aantal verschillende investeringsmogelijkheden in de Indiase microfinancieringssector. Onze kredietcollega's introduceerden vervolgens in 2014 het equityteam van Oikocredit bij Fusion.

We steunden Fusion vanwege de afstemming op Oikocredit wat betreft sociale impact, de kwaliteit van het managementteam en de manier waarop het bedrijf wordt bestuurd. Het branchegerichte bedrijfsmodel en de focus op achtergestelde gebieden gaven ons veel vertrouwen in de groeivooruitzichten.

Van daaruit hebben we een open en transparante relatie met de partnerorganisatie opgebouwd.

De slogan van Fusion is "Vleugels geven aan dromen...". Waarom zou je zeggen dat deze slogan bij het bedrijf past?

Fusion is opgericht met het kernidee om kansen te creëren aan de onderkant van de piramide, door financiële diensten te verlenen aan vrouwen op het platteland en in de semi-stedelijke gebieden van India die niet of nauwelijks worden toegang hebben tot financiële diensten. 

Haar sociale visie en zakelijke oriëntatie is erop gericht kansarme vrouwen economische kansen te bieden om de kwaliteit van hun leven te veranderen. Deze vrouwen hebben een jaarlijks huishoudinkomen tot 300.000 INR (3500 euro).

Fusion verstrekt microleningen via een groepsleningmodel met gezamenlijke aansprakelijkheid, waarbij een klein aantal vrouwen een groep vormt (meestal vijf tot zeven leden) en garant staat voor elkaars leningen. Deze vrouwelijke ondernemers runnen vaak kleine bedrijven in de landbouw, industrie en dienstensector.

Maar de verantwoordelijkheden van Fusion beperken zich niet alleen tot financiële steun. Het bedrijf biedt ook ondersteuning op het gebied van financiële geletterdheid, zodat haar klanten hun financiën beter leren beheren.

Daarnaast heeft het een programma voor de ontwikkeling van vaardigheden opgezet om vrouwen in staat te stellen in hun levensonderhoud te voorzien door opleidingen aan te bieden op gebieden als kleermakerij, droge snacks, papieren zakken en graanteelt. Via het programma heeft Fusion vrouwen ook geleerd hoe ze maskers moesten maken tijdens de Covid-19 pandemie, zodat ze een inkomen konden verdienen tijdens de lockdown in India.

Kunt u een typisch klantenverhaal met ons delen?

Een goed voorbeeld is Salida Begum, 26, uit de stad Tezpur in de deelstaat Assam, in het noordoosten van India. Salida is de verzorgster van haar oudere zus, die al meer dan 15 jaar aan schizofrenie lijdt.

Tijdens de pandemie was het voor haar en haar familie een grote uitdaging om in hun basisbehoeften te voorzien, omdat hun financiële situatie verslechterde. Salida beschrijft Fusion Microfinance als een 'straaltje hoop'.

Na een training van Fusion kregen Salida en haar kleermakersbedrijf een grote order voor gezichtsmaskers, waardoor zij en haar collega's een kans kregen om geld te verdienen.

Salida verwerkte de order - de grootste die de kleermakerij ooit had gekregen - voor de hele groep, waardoor ze het vertrouwen kreeg om soortgelijke orders voor het maken van maskers aan te nemen en een goede reputatie voor de kleermakerij op te bouwen.

Welke rol en betekenis spelen vrouwelijke ondernemers in India?

De trend om aandacht te besteden aan vrouwelijke ondernemers in India dateert van 1974, met de oprichting van de Self-Employed Women's Association (Sewa) in Gujarat.

Sewa hielp duidelijk maken hoe de toegang van vrouwen tot kapitaal hun beslissingsbevoegdheid in het gezin en in de gemeenschap als geheel vergroot.

Als besluitvormers kunnen vrouwen helpen het beschikbare inkomen te besteden aan de meer fundamentele behoeften van het huishouden, zoals voeding, onderwijs, gezondheid, sparen en het creëren van activa.

Vrouwen hebben ook een positieve invloed op de terugbetaling van leningen in hun gezin, omdat zij over het algemeen meer risico's vermijden, beter samenwerken in groepen en meer discipline aan de dag leggen bij het nakomen van de terugbetalingsschema's van de leningen.

In welke sectoren ondernemen vrouwen uit lage inkomensgroepen doorgaans in India?

Vrouwen zijn een integraal onderdeel van de economische groei in India. Dit geldt met name voor de landbouw (zuivelproductie, veeteelt, pluimveehouderij en teelt van gewassen), productie ( tassen, meubels, matten en handwerk, alsook brood en andere bakkerijproducten) en diensten (verkoop van kruidenierswaren, kleding, kleermakers- en naaidiensten en kleine levensmiddelenbedrijven).

Wat betekent de beursgang van Fusion voor haar eindklanten? Kan de sociale missie van Fusion worden gewaarborgd?

Het bedrijf wil zich, in lijn met het doel dat in haar statuten staat, richten op en bedienen van lage inkomensgroepen.

Sinds de oprichting heeft Fusion ingezet op haar sociale doelstellingen wat betreft het bedienen van plattelandsgebieden, vrouwelijke klanten en achtergestelde gemeenschappen. Zij is dit blijven doen, zelfs nadat zij grote hoeveelheden aandelenkapitaal van andere investeerders had aangetrokken.

Met de beursgang heeft Fusion de beschikking over meer eigen vermogen. Het bedrijf heeft zijn nettowaarde verhoogd en een upgrade van de kredietwaardigheid bereikt. Het heeft nu extra kapitaal om verdere groei te ondersteunen.

De verbeterde kredietwaardigheid van Fusion kan ook helpen de kosten van vreemd vermogen te verlagen, een voordeel dat kan worden doorgegeven aan eindklanten in de vorm van lagere rentetarieven op microfinancieringsleningen.

Nieuwe producten zoals leningen voor kleine bedrijven worden ook mogelijk door de beschikbaarheid van meer eigen vermogen, en Fusion kan meer klanten bereiken.

Als grotere instelling kan Fusion de continuïteit van microfinancieringsleningen aan haar eindklanten beter waarborgen.

Welke rol speelde de afdeling Equity van Oikocredit in het partnerschap met Fusion?

De afdeling Equity is gedurende zeven jaar nauw betrokken geweest bij Fusion - van 2015, toen Oikocredit haar eerste investering deed, tot 2022, toen Oikocredit al haar aandelen verkocht. In de loop der jaren heeft het Equity-team het bedrijf van input voorzien op het gebied van bedrijfsstrategie en groei.

Oikocredit had het recht een lid voor te dragen voor de raad van bestuur van Fusion. Onze kandidaat heeft vijf jaar deel uitgemaakt van de raad van bestuur van Fusion, waarbij hij ervaring heeft opgedaan met risicobeheer en een actieve rol heeft gespeeld in het audit- en remuneratiecomité.

De afdeling Equity speelde ook een belangrijke rol in governance-aangelegenheden, met name het bevorderen van de onafhankelijkheid op bestuursniveau. Oikocredit werd meerdere malen gezien als de stem van de onpartijdigheid en een leider bij het op één lijn brengen van de belangen tussen aandeelhouders en management.

Tijdens de moeilijke crises in India, zoals ten tijde van de demonetisering, steunde Oikocredit Fusion met vervolginvesteringen in 2016 en 2018 om haar balans te versterken en haar groei-inspanningen te ondersteunen.

De sterke betrokkenheid van de afdeling Equity bij latere kapitaalwervingsprocessen speelde een belangrijke rol bij het aantrekken van nieuw kapitaal tijdens de groeifasen van Fusion van gerenommeerde investeerders zoals Gawa, Creation en Warburg Pincus. De kapitaalinjecties hielpen Fusion om een grote groei en schaal te bereiken, wat de weg vrijmaakte voor de beursgang.

De afdeling Equity onderhield uitstekende relaties met de oprichter en andere aandeelhouders, wat van fundamenteel belang was voor de exit van Oikocredit tijdens de beursgang.

De afdeling Equity was echter ook afhankelijk van andere afdelingen binnen Oikocredit. De actieve steun en input van de juridische afdeling hielpen ons bijvoorbeeld met de tijdschema's, waarbij Oikocredit een van de eerste aandeelhouders was die het IPO-proces voltooiden.

Wat gebeurt er verder met de relatie tussen Oikocredit en Fusion?

Oikocredit heeft bij de beursgang al haar aandelen in Fusion verkocht. Wij zijn niet langer aandeelhouder van Fusion.

Met de winst uit de verkoop kan Oikocredit deze middelen opnieuw inzetten voor andere partners en een positief effect creëren voor onze doelgroep.

In dat opzicht is de samenwerking met Fusion weliswaar beëindigd, maar de beursgang is ook een groot succes voor Oikocredit.